آیا به برنامه‌ی رمضانی خویش اندیشیده‌ای؟ یا هنوز در آرزوی ماه‌های بعد به سر می‌بری؟ آیا امسال نیت کرده‌ای تا برای خود برنامه‌ای بریزی که بیانگر شخصیت‌ات و گویای ماندگاری‌ات در زمین باشد یا هنوز در بیهودگی و تخیلات سال بعد روزگار می‌گذرانی؟!
هان، رمضان فرا رسید، بیا تجدید نظر کنیم. نخستین گام‌های رمضان آمد، با روح، عواطف، آثار و صفای شب و روزش که در وصف نگنجد. تو هنوز زنده‌ای، ولی خیلی‌ها رفتند. در سلامتی به سر می‌بری، در حالی که دیگران بیمارند. تو هنوز آزاد و رها هستی، در حالی که خیلی‌ها در تنگناهای زندان به سر می‌برند! پس، منتظر چه هستی؟!
می‌خواهم بگویم که تو نیروی زیادی داری و در تو توانایی‌های فراوان و اراده‌ای قوی نهفته است. رمضان زمان مناسبی برای بروز این نیروها و رهاسازی توانایی‌های توست. اکنون وقت خلاصی اراده‌ی قلبی و عواطف زندگی است. خواسته‌هایت را به اوج برسان.
رمضان، فرصتی است که بسا در زندگی یک فرد تکرار نشود؛ در سال یک‌بار است و مدت مشخصی دارد. روح و احساسات انسان در رمضان برای رسیدن به والاترین توانایی و قدرت و نیرو آماده است. او بزرگ‌تر از آن است که در کارهای کوچک و تلاش‌های نامترتب یا اولویت‌های نامنظم، وقت خویش را هدر دهد. بدین سبب عنوان این مطلب را چنین گذاشتم: «آیا برای رمضان برنامه داری؟»
از تو می‌خواهم برنامه‌ای بریزی که در گام نخست به درد خودت بخورد و اولویت‌هایت را ترتیب‌بندی کند. در این ماه تعدادی از برنامه‌های قابل عمل را با توجه به میزان و حجم آن‌ها و نیز مقدار تأثیرش بر نفس و واقعیات خودت برگزین و سپس طرح رمضانی مناسب آن را تعیین کن.
برنامه‌ریزی در رمضان باید باعث ترتیب اولویت شود تا همه‌ی توان خویش را برای تحقق آن به کار ببری. و آن‌گاه به هدفی بلند تبدیل می‌شود تا برای محقق ساختن آن کوشش نمایی و پس از آن به اهمیتش پی ببری. چه سال‌هایی که با رمضان دیدار داشتیم، ولی شب عید به خاطر از دست دادن فرصت‌‌ها افسوس خورده و گریسته‌ایم!
برنامه‌ی رمضانی می‌تواند یک توبه‌ی خالصانه در پیشگاه خدای بزرگ باشد؛ در این ماه به خاطر هدایت و استقامت اعلان عزت کن. بگو که از فشار دوستان و خواسته‌های هم‌نشینان آزاد هستی. از شهوات عارضی رها شو تا در این ماه انسانی بزرگ و دارای هدف و رسالت شوی. بکوش در میان طرح‌های امت، خودت به طرحی بزرگ تبدیل گردی.
بسا انسان‌هایی که رمضان بر ایشان زیورهای توفیق را پوشاند و روز عید آنان را در زیباترین و با شکوه‌ترین شادی‌ها نمایش داد!
اگر برنامه‌ات جز شادی دل و بلندمرتبگی روحت چیز دیگری نداشته باشد، همین تو را بس است. چه رسد هنگامی که سخن رسول الله ـ صلی الله علیه و سلم ـ درباره‌ات تحقق یابد که در توصیف شادی خدا گوید: «قطعاً خدا از توبه‌ی بنده‌اش خوش‌حال‌تر از کسی است که در بیابانی کشنده و خشک، خوراک و نوشیدنی‌اش را روی شترش می‌گذارد. او برای استراحت سرش را می‌گذارد. هنگامی که سر بر می‌آورد، مرکبش گم شده است. مدتی در پی آن می‌گردد. وقتی گرما و تشنگی بر او فشار می‌آورد، با خود می‌گوید: به همان جایی برمی‌گردم که در آن بودم، می‌خوابم تا بمیرم. وقتی دوباره سرش را بلند می‌کند، مرکبش را با توشه‌اش می‌بیند که آب و خوراکش را پس آورده است. به یقین خدا از توبه‌ی فرد مؤمن شادمان‌تر است از چنین فردی که به آب و خوراکش می‌رسد». (متفق علیه)
طرح تو می‌تواند تجدید ارتباط با خداوند بزرگ باشد. بسیاری از مردم در اوقات، عبادات و ارتباط‌شان با خداوند متعال برنامه ندارند یا برنامه‌ی ثابت و مشخصی برای نماز، صدقه، قرائت قرآن، نیکوکاری، صله‌ی رحم و ... ندارند، یا برنامه دارند، ولی ضعیف عمل می‌کنند و نمی‌تواند آنان را ارتقا دهد. پس باید طرح رمضانی‌اش همان استحکام ارتباط با خدا باشد. او باید پیش از ورود ماه رمضان، برنامه‌ی ثابتی در این جهت داشته باشد تا در شب‌ها و روزهای این ماه از آن بهره ببرد و از صفای دل و احساسات لطیف در زندگی سودمند گردد.
برنامه‌ی انسان می‌تواند تدبر در کتاب خدای بزرگ باشد تا معانی آیات قرآن عظیم را دریابد و از سرچشمه‌های صاف آن بنوشد. باید انسان اوقات مشخصی را برای این طرح اختصاص دهد و از کتاب‌های تفسیر هم در این زمینه بهره بگیرد.
نوسازی پیوند با مطالعه وکتاب‌خوانی هم می‌تواند یکی از طرح‌های رمضانی باشد. باید چند کتاب در یک رشته‌ی خاص و مورد علاقه‌ی خود تعیین کرد و دوباره به مطالعه و کتاب روی آورد. باید برای مطالعه وقت مناسب و ساعات خاصی تعیین نمود تا برای رسیدن به برنامه و طرح از آن استفاده کرد.
طرح رمضانی می‌تواند کمک به تهی‌دستان، یتیمان، بیوه‌زنان و مستمندان باشد. باید در این ماه برای خدمت به نیازمندان و رساندن کمک‌های افراد توانمند به زیردستان همت گماشت و رابط خیر شد.
می‌توان برای طرح‌های دعوی، تربیتی و اجتماعی برنامه‌ریزی کرد و در پوششی نو، آراسته، اثرگذار و زیبا پیام دین را به همه‌ی امت رساند و نسل‌ها را زنده کرد.
می‌شود در رمضان چندین طرح و برنامه داشت که در مجموع برای نوسازی پیوند با خدا و تحقق تقوا باشد که قرآن کریم آن را با رمضان ارتباط داده و فرموده است: «یاأیها الذین آمنوا کتب علیکم الصیام کما کتب علی الذین من قبلکم لعلکم تتقون» (بقره/183) (هان، ای کسانی که ایمان آورده‌اند، روزه بر شما تعیین شده است، آن گونه که بر گذشتگان‌تان مقرر بود، شاید تقوا پیشه کنید).
به همین ترتیب باید در پی هدف‌های دیگر بود که در راستای برنامه‌های رمضان هستند و در زندگی انسان به مرور بزرگ‌تر می‌شوند.
رمضان فرصتی برای ایجاد تحول عاطفی و جسمی در زندگی و انتقال تجربیات هدفمند و اثرگذار در اوقات ماست. این ماه فرصتی است تا تفاوت بزرگ میان کار بی‌هدف و نامرتب را با کارهای هدفمند و برنامه‌ریزی شده در زندگی بشری دریابی.
یادآوری می‌کنم که قانع شدن به پستی، عین پستی است. باید این بیت را تکرار کنم که:
وتعظم في عين الصغيرصغارها وتصغرفي عين الكبيرالعظائم
(در چشم افراد کوچک، چیزهای کوچک، بزرگ جلوه می‌کند و در چشم فرد بزرگ، اشیای بزرگ، کوچک به نظر می‌رسد).
زمانی فرا رسیده که گام‌هایی بزرگ‌تر از واقعیات خود برداریم تا به تأثیراتی که دوست داریم برسیم. با قاطعیت می‌گویم که امروزه دیگر برای تکرار طرح‌های مرده و فرسوده یا طرح‌های فراتر از واقعیات‌مان یا طرح‌های بی‌اثر جایی نمانده است. نباید وقت خود را صرف برنامه‌هایی کنیم که بسیار از توان ما کم‌تر است.
در پایان یادآور می‌شوم که طرح رمضانی‌ات همان ارتباط واقعی با رمضان است تا برای آزادسازی توان، تحریک اراده و همت، و توفنده ساختن نیروهایت به کار آید و آینده‌ات را روشن و درخشان نماید.
به زودی هنگامه‌ی عید فرا خواهد رسید و مسلمانان با رمضان وداع خواهند گفت، اما تو با داشتن برنامه‌ی رمضانی، به زیباترین الگوی توانایی و مدیریت نفس تبدیل خواهی شد. و بدین ترتیب در پیشبرد امت، سهمی خواهی داشت.
نظرات